Gabhadh MacSwiney agus cuireadh i bpríosún é go minic, ach tar éis é a ghabháil i mí Lúnasa 1920 chuaigh sé ar stailc ocrais.

Léiríonn déantúsáin ó bhailiúcháin Leabharlann Náisiúnta na hÉireann gur tragóid uafásach phearsanta a bhí i mbás mall MacSwiney dá theaghlach, agus gur imeacht ríthábhachtach é i gCogadh na Saoirse. Éacht cumhachtach bolscaireachta a bhí ann freisin ar son neamhspleáchas na hÉireann, agus crá croí morálta agus polaitiúil do rialtas na Breataine.

Coimeádann Leabharlann Náisiúnta na hÉireann breis agus cúig mhilliún grianghraf inár mbailiúcháin, agus iad ina dtaifead uathúil agus suimiúil ar an saol in Éirinn.

Léiriú é an taispeántas seo ar chaoga ceann de na grianghraif sin, ina nochtar daoine agus áiteanna ar oileán na hÉireann idir na 1850idí agus an 21ú céad.  

Caoga grianghraf a tógadh idir 1858 agus 2021 atá in Daoine agus Áiteanna – tréimhse a chlúdaíonn ré na grianghrafadóireachta analógaí suas go dtí ré na grianghrafadóireachta digití in Éirinn. I measc na mbailiúchán atá faoi thrácht tá Bailiúchán Grianghraf Chluain Broc, Bailiúchán Lawrence, Bailiúchán Poole, Bailiúchán Grianghraf Wiltshire, agus “An Saol in Éirinn faoi Scáth Covid-19, 2020-2021”, bailiúchán de chuid Chumann Grianghrafadóirí Preasa na hÉireann a taispeánadh ag an gCartlann Náisiúnta Ghrianghrafadóireachta den chéad uair óbronnadh ar an Leabharlann Náisiúnta le déanaí é. I measc na ngrianghraf atá ar taispeáint tá cineálacha pictiúr a tógadh nuair nach raibh an ghrianghrafadóireacht ach ina tús in Éirinn. Tá cineálacha grianghrafadóireachta ó thráth is gaire den lá inniu le feiceáil sa taispeántas freisin.

Is é deasc scríbhneoireachta Heaney féin croílár an eispéiris seo, ina mbreathnaítear go mion ar phróiseas cruthaitheach Heaney trí lámhscríbhinní bunaidh, mar aon le litreacha, saothair neamhfhoilsithe, iontrálacha dialainne, grianghraif, déantáin phearsanta agus taifeadtaí ilmheán. 

Baintear leas sa taispeántas seo as an gcartlann fhairsing a bhronn Seamus Heaney agus a mhuintir ar Leabharlann Náisiúnta na hÉireann in 2011. 

Arna choimeád ag an Ollamh Geraldine Higgins, Stiúrthóir an Léinn Éireannaigh in Ollscoil Emory, chruthaigh an Leabharlann an taispeántas seo i gcomhar leis an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán, agus Banc na hÉireann.

Cuairt Ghrúpa a Chur in Áirithe

Más mian leat cuairt threoraithe saor in aisce ar Seamus Heaney: Éist Anois Arís a chur in áirithe do ghrúpa, seol ríomhphost chuig heaneyexhibition@nli.ie nó cuir glao ar 01 670 6153 agus déanfaidh duine dár bhfoireann teagmháil leat leis na socruithe a dhéanamh. Is féidir leat tuilleadh eolais a fháil faoina gcuirimid ar fáil do ghrúpaí sa rannán Foghlaim. Táimid ag tnúth go mór le fáilte a chur romhaibh chuig an taispeántas.

Ó Shuaitheadh go Sos: Scrúdaítear in ‘Grianghraif de Chogadh na Saoirse’ príomhghnéithe Chogadh Saoirse na hÉireann trí bhailiúcháin grianghraf Leabharlann Náisiúnta na hÉireann. 

Tír chontúirteach í Éire in 1920 agus 1921. Ar fud na tíre, tá fórsaí smachtúla na Breataine i mbun troda le haonaid d’Óglaigh na hÉireann atá ag éirí níos gasta, níos ionsaithí. Gafa i lár báire tá gnáthdhaoine atá ag iarraidh a saol a chaitheamh ag an am iontach cinniúnach seo.

Tarraingítear sa taispeántas ar mhíreanna ó Bhailiúchán Yeats de chuid Leabharlann Náisiúnta na hÉireann, na bailiúcháin is mó leabhar, lámhscríbhinní agus míreanna pearsanta a bhaineann le WB Yeats ar domhan.

Fiosraigh iliomad spéiseanna Yeats – Éire, litríocht, béaloideas, amharclannaíocht, polaitíocht, misteachas, agus asarlaíocht. I measc bhuaicphointí an taispeántais tá lámhscríbhinní de go leor de na dánta is mó a bhfuil tóir orthu de chuid Yeats, lena n-áirítear “The Lake Isle of Innisfree” agus “Easter, 1916”, a bhonn Duais Nobel, déantáin phearsanta ó thuairiscí scoile Yeats go píosa snoite lapis lazuli, grianghraif iontacha de Yeats agus a chlann agus a chairde, agus go leor eile.

Uaireanta oscailte an taispeántais

Déardaoin - Luan, 9:30am – 5pm (cead isteach deiridh ag 4:30pm)

Máirt - Céadaoin, 9:30am – 7pm (cead isteach deiridh ag 6:30pm)

Laethanta Saoire Bainc: 12pm – 5pm (cead isteach deiridh ag 4:45pm)